Sonsbeek '71: Sonsbeek buiten de perken

19 juni – 15 augusts 1971

Curator

Wim Beeren (1928-2000)

Thema

Sonsbeek ’71 breekt radicaal met de traditie van eerdere edities. In plaats van de beeldhouwkunst staan dit keer internationale ontwikkelingen in de beeldende kunst van de voorgaande vijf jaar centraal. Het is de eerste keer dat er wordt gewerkt met een thema: ruimtelijke relaties. De kunstenaars worden uitgenodigd om park Sonsbeek te bezoeken en naar aanleiding van hun bezoek een kunstwerk te maken. Nagenoeg alle kunstenaars bezoeken het park, maar sommigen (waaronder Robert Smithson) hebben kritiek op de ‘kunstmatige’ natuur van het park. Het werkcomité, onder leiding van curator Wim Beeren, besluit vervolgens om in overleg een aantal kunstenaars locaties te laten kiezen ‘buiten de perken’ van Sonsbeek. Dit resulteerde in allerlei projecten en kunstwerken, verspreid over heel Nederland (in bijna alle twaalf provincies!).

Het werkcomité wil bezoekers ook bewust maken van de invloed die (nieuwe) communicatiemiddelen, zoals de telefoon en telexmachine, hebben op de beleving van ruimte, afstanden en tijd. Zodoende werden er speciale communicatiecentra in Arnhem, Maastricht, Leiden, Rotterdam, Groningen en Enschede opgericht waar iedereen deze apparaten konden gebruiken.

Het concept van Sonsbeek ’71, dat in de catalogus wordt bestempeld als een avontuur en een dynamische manifestatie, is zowel revolutionair als controversieel. Niet alleen bezoekers, maar ook kunstcritici en zelfs kunstenaars bekritiseren onder andere de verspreiding van de kunstwerken en de subsidiëring van de “elitekunst” – een kwalificatie die in de media circuleert. Sonsbeek ’71 moest de kunst en de maatschappij verenigen, maar in plaats daarvan werd men zich bewuster van de afstand tussen enerzijds kunstenaars en kunstexperts en anderzijds het publiek.

Kunstenaars

  • Vito Acconci
  • Bas Jan Ader
  • Carl Andre
  • Ben d’Armagnac
  • Richard Artschwager
  • Bruce Baillie
  • Douwe Jan Bakker
  • Joseph Beuys
  • Ronald Bladen
  • Marinus Boezem
  • stanley brouwn
  • Daniel Buren
  • Javacheff Christo
  • Tony Conrad
  • Hanne Darboven
  • Ad Dekkers
  • Ger Dekkers
  • Jan Dibbets
  • Gert van Elk
  • Pieter Engels
  • Groep Enschede
  • E.R.G.
  • Hans Eykelboom
  • Barry Flanagan
  • Fluxus
  • Hollis Frampton
  • Ernie Gehr
  • Dan Graham
  • Robert Grosvenor
  • Mike Heizer
  • Douglas Huebler
  • I.C.W.
  • Ken Jacobs
  • joepat
  • Donald Judd
  • On Kawara
  • W. Knoebel
  • Hans Koetsier
  • Alex van der Kraan
  • Peter Kubelka
  • George Landow
  • Standish Dyer Lawder
  • Sol Lewitt
  • Richard Long
  • Walter de Maria
  • Mass Moving
  • Yutaka Matsuzawa
  • Mario Merz
  • Robert Morris
  • Bruce Nauman
  • Noord-Brabant Groep
  • Claes Oldenburg
  • Dennis Oppenheim
  • Nam June Paik
  • Panamarenko
  • Egbert Philips
  • Emilio Prini
  • Klaus Rinke
  • Peter Roehr
  • Ulrich Rückriem
  • Edward Ruscha
  • Fred Sandback
  • Jean-Michel Sanejouand
  • Wim T. Schippers
  • Paul Sharits
  • Eric Siegel
  • Tony Smith
  • Robert Smithson
  • Richard Serra
  • Eric Siegel
  • Kenneth Snelson
  • Michael Snow
  • Koert Stuyf en Ellen Edinoff
  • Shinkichi Tajiri
  • Sajiki en Yokoyama Tenjo
  • Carel Visser
  • Andre Volten
  • Hans de Vries
  • Lex Wechgelaar
  • Lawrence Weiner
  • Joyce Wieland

Locaties

Almelo (Ben D’Armagnac)
Amsterdam (Ger Dekkers, Hans Koetsier)
Antwerpen (Panamarenko)
Arnhem – Park Sonsbeek (E.R.G., Carl Andre, Ronald Bladen, Ad Dekkers, Robert Grosvenor, Donald Judd, W. Knoebel, Sol LeWitt, Claes Oldenburg, Ulrich Rückriem, Fred Sandback, Wim T. Schippers, Tony Smith, Kenneth Snelson, Carel Visser, André Volten, stanley brouwn, joepat, Nam June Paik, Eric Siegel, Shikichi Tajiri). 
Gemeentemuseum Arnhem en Kröller Müller Museum (films) (Jan Dibbets, Ger van Elk, Vito Acconci, Bas Jan Ader, Bruce Baillie, Boezem, stanley brouwn, Javacheff Christo, Tony Conrad, Walter de Marie, Barry Flanagan, Fluxus, Hollis Frampton, Ernie Gehr, Dan Graham, Mike Heizer, Ken Jacobs, Peter Kubelka, Land Art, George Landow, Standish Dyer Lawder, Wim van der Linden, Richard Long, Robbert Morris, Bruce Nauman, Robert Nelson, Dennis Oppenheim, Peter Roehr, Wim T. Schippers, Richard Serra, Paul Sharits, Robert Smithson, Michael Snow, Joyce Wieland.
Dordrecht (Jean Michel Sanejouand)
Drienerloo – campus
Emmen – Robert Smithson
Enschede (informatiecentrum, Edward Ruscha)
Groningen (informatiecentrum)
Haarlem (Douwe Jan Bakker)
Leiden (Boezem)
Maastricht (Lex Wechelaar) 
Pieterburen/Groningerwad (Richard Long)
Rotterdam (informatiecentrum)
Santpoort/Velsen (Robbert Morris)
Stadskanaal (Edward Ruscha)
Ter Apel (Edward Ruscha)
Utrecht (Richard Artschwager)
Veendam (Edward Ruscha)
Vlake (Joseph Beuys)
Voerendaal (Mike Heizer)
Wijk bij Duurstede (Axel van der Kraan)

Publicaties 

 

Catalogus 
Sonsbeek ’71: Sonsbeek buiten de perken (twee delen), 1971

Design: Jolijn van de Wouw (Total Design, Amsterdam)
Uitgever: De IJssel, Deventer 

Feiten en getallen

Naar schatting 17.000-20.000 bezoekers Tentoonstellingslocaties door heen Nederland, 10 provincies  enige permanente land art werk van Robert Smithson in Europa werd gemaakt voor Sonsbeek ’71  Felle kritiek onder andere van de Beroepsvereniging Beeldende Kunstenaars (BBK)

nl_NLDutch