Sam Auinger, xxxx_terrain, 2021

Sam Auinger, xxxx_terrain, 2021, foto Django van Ardenne
xxxx_terrain is een sonisch, participatief werk en compositie voor vier landschappen langs de zuid-noord route die tijdens sonsbeek20→24 kan worden afgelegd en die Park Sonsbeek in Arnhem met het Kröller-Müller Museum in Nationaal Park De Hoge Veluwe verbindt. Hier komen vier verschillende soorten landschappen op loopafstand van elkaar samen: het stedelijke, het culturele, het industriële en het aardse. Ieder landschap bevat verschillende tijden en ritmes, stelt zijn eigen materiële voorwaarden en geeft vorm aan activiteiten.
Bijna alle terreinen in deze landschappen zijn door de mens gevormd of gemaakt. Vele zijn meerdere keren aangepast. Allemaal bevatten ze waarneembare en hoorbare eigenschappen. De drempels daartussen kunnen duidelijk zijn, scherp als een snee of wazig en moeilijk te ontdekken. De vele lagen binnen deze landschappen dragen connotaties met zich mee, vertellen verhalen en zingen liederen. Om dit te ontdekken en deelnemer te worden, moet men zelf aan de slag door te lopen en steeds opnieuw te pauzeren en luisteren. Dan zal het hoorbare tegelijkertijd informatie en emotie onthullen.
Geluid is een materieel fenomeen. De effecten en eigenschappen ervan kunnen worden gevoeld en gemeten, maar het bezit ook een sterke, symbolische kracht. Termen als resonantie of weerkaatsing en hun eigenschappen spelen een belangrijke rol in dit werk. We vinden ze hier terug in hun materiële verschijningsvormen, zoals in bepaalde waarneembare echo’s in het bos. In metaforische zin resoneert de koloniale tijd in bepaalde vormgevingsaspecten in cultuurlandschappen als Park Sonsbeek en in de huidige sociale en politieke ordeningen in Nederland. Dit alles kunnen we horen en niet in de laatste plaats onze ecologische status en strijd op een lokaal of planetair aspect.
xxxx_terrain is een uitnodiging om gecomponeerde paden te volgen en verschillende gemarkeerde ‘Listening Sites’ te bezoeken – er rond te hangen, te spelen, te experimenteren, te luisteren – en te engageren met hun hoorbare eigenschappen en kwaliteiten. De sonische effecten van alle Listening Sites onthullen verschillende, onderlinge verbanden tussen geluiden en de gebouwde of gegroeide omgeving. Via deze auditieve dimensie wordt de perceptie, herkenning en interpretatie van een landschap of een stedelijke leefruimte uitgebreid. Centraal in het werk staat het lichamelijk waarnemende menselijke subject. Een partituur/kaart/handboek communiceert dit netwerk van Listening Sites die aansluiten op specifieke paden. Het bevat instructies voor experimenten en oefeningen, inclusief een korte beschrijving van elk pad en elke Listening Site en notities en schetsen van het artistieke proces. Dit handboek blijft ook na de 100 dagen van sonsbeek20→24 bruikbaar als startpunt of introductie voor verder onderzoek en experimenten in het auditieve domein.
Deelnemen aan xxxx_terrain betekent langzamer aandoen en in contact komen met de zintuigen en de ruimte om ons heen. Hoe meer tijd we besteden aan experimenteren en oefenen, aan pauzeren en luisteren, hoe meer we beginnen te denken met onze oren.